MİRASÇILARA KARŞI AÇILACAK ECRİ MİSİL (HAKSIZ İŞGAL TAZMİNATI) DAVALARI
ECRİ MİSİL GENEL OLARAK NEDİR?
Haksız işgal tazminatı olarak da adlandırılan bu dava, Türk Medeni Kanununun 995. Maddesinde iyiniyetli olmayan zilyedin geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız alıkoymuş olması yüzünden hak sahibine verdiği zararlar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği ürünler karşılığında ödediği tazminat olarak nitelendirilir. Bunun için kanun maddesinde de belirtildiği üzere hak sahibinin zarar görmesi gerekir. Bu zarar, taşınmazın salt kullanımı, taşınmazın kullanımı nedeniyle yıpranma, taşınmaz sahibinin mahrum kaldığı kazanç nedeniyle doğabilir. Haksız işgal tazminatı, kira alacağından farklı olarak taşınmazın izinsiz kullanımı sebebiyle istenen tazminattır.
Ecri misil davasına konu edilebilecek işgal şekilleri izinsiz inşaat yapmak, izinsiz kullanmak, kiraya verilen taşınmaz mallarda kira süresi sona erdiği halde sözleşme yenilenmeden kullanıma devam etmek olarak örneklendirilebilir.
ECRİ MİSİL DAVASI KİME KARŞI AÇILIR?
Ecri misil davası hazine adına kayıtlı taşınmazların işgali sebebiyle işgalciye, mülkiyet hakkı kendisinde olmayan bir taşınmaz üzerine inşaat yapana, kira süresi sona erdiği halde sözleşme yenilenmeden kullanıma devam edene veya veraset intikali sonucunda paydaşların taşınmazdan yararlanma hakkını elinden alan diğer paydaşlara karşı açılabilir.
ECRİ MİSİL DAVASI, MİRASÇILARA KARŞI HANGİ KOŞULLARDA AÇILIR?
Mirasçılar arasında ecri misil davaları genel olarak taşınmazlar açısından söz konusu olmaktadır. Bir başka ifade ile mirasçılar tarafından açılan ecri misil davası, paylı mülkiyet veya el birliği mülkiyeti ile paydaş olunun taşınmaz üzerinde taşınmazdan yararlanma hakkı elinden alınan tarafından taşınmazdan yararlanmaya engel olan paydaş veya paydaşlara karşı açılır. Zarar gören paydaşın ecri misil alacağı, davada görevli ve yetkili mahkemece yapılan inceleme ve araştırma sonucunda payı oranında hesaplanır.
Ecri misil talep edebilmek için davacı öncelikli olarak, ecri misil davasına konu olan taşınmaz için karşı tarafı intifadan men etmelidir. İntifadan men edilmedikçe paydaşlar, birbirlerinden ecri misil isteyemezler. İntifadan men etmek isteyen davacı, ecri misil istemeden önce dava konusu taşınmazdan yararlanmak istediğini beyan etmelidir. Davacı tarafın bu işlemi noter aracılığıyla yapması davanın seyrini kolaylaştıracaktır.
Ancak intifadan men bildiriminin yerleşik içtihatlarda birtakım istisnaları vardır. Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin 09.06.2016 tarihli ve 2015 / 3581 E. – 2016 / 7039 K. Sayılı kararına göre;
- Davaya konu taşınmazın kamu malı olması,
- Ecri misil istenen taşınmazın doğal ürün veren ya da kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması,
- Paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu yerin tamamında hak iddiası ve diğerlerinin paydaşlığını inkar etmesi,
- Paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirli bulunması,
- Davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce bu taşınmaza ilişkin, el atmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecri misil ve benzeri davalar açılması veya icra takibi yapılmış olması hallerinde intifadan men bildirimi koşulu aranmamaktadır.
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 12. maddesi gereği ecri misil davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Asliye Hukuk Mahkemesidir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre ecri misil davaları, taşınmazın bulunduğu Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır.
ZAMANAŞIMI
Ecri misil talebinde dava zamanaşımı süresi 5 yıldır. Bu sürenin geçmesiyle ecri misil talebi zamanaşımına uğrayacağından, hak kaybına yaşanmaması adına, süresi içinde haksız işgal tazminatının dava edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca ecri misil talebi, geriye dönük olarak en fazla 5 yıllık talep edilebilir. Ecri misil davasında yalnızca dava tarihine kadar gerçekleşmiş zarar talep edilebilir, ileriye dönük olan ve dava sonrasında gerçekleşmesi muhtemel zararların talep edilmesi mümkün değildir.